EDITH RIJNJA De focus van Julie Heij (2001, Baarn) ligt op innovatief gebruik van bestaande materialen vooral waar het gaat om de vervuilende kant van de mode-industrie. Haar bachelor aan de Technische Universiteit Eindhoven rondde ze in 2023 af met ‘The Grass Garment’. Het resultaat was te zien tijdens de afgelopen Dutch Design week en onlangs op de materialenbeurs, Material District, in Utrecht.
Met haar project ‘The Grass Garment’ wil ze laten zien hoe je als ontwerper naar gras kunt luisteren en ermee samenwerken. Met dit project wil ze positieve impact creëren op, zoals ze dat noemt, ‘niet-mensen’ en op de wereld om ons heen. Bij consumenten wil ze bewustzijn ontwikkelen over de reis die design aflegt in het ontwerpproces. Heij las over het wegwassen van microplastics en realiseerde zich dat ze onvoldoende wist over het traject dat kleding aflegt: waar de materialen vandaan komen en waar ze eindigen. Ze besloot dit traject te onderzoeken aan de hand van gras als materiaal. ‘Voor mijn onderzoeksproject waarbij ik ook een ‘before en afterlife’ wilde tonen, had ik vier maanden de tijd. Gras groeit snel en is een toegankelijk en beschikbaar materiaal. Om dit materiaal te gebruiken als basis van een kledingstuk had voor mij bovendien iets avontuurlijks.
Graspulp
Heij gebruikte de traditionele techniek van het papierscheppen om vellen graspapier te maken. Ze testte verschillende soorten gras en kwam tot de ontdekking dat de vellen gemaakt met het gazongras in de tuin van haar ouders dunner, egaler en zachter waren dan de vellen gemaakt met gras van de Karpendonkse plas in Eindhoven. En, vanzelfsprekend, bleek het lentegras veel sterker dan het al wat verdorde, stuggere, en daardoor kwetsbare herfstgras. Ook realiseerde ze zich tijdens dit proces dat je door gras te gebruiken voedsel weghaalt voor de dieren die er grazen.
2
Procedé
Om de grasvellen te maken, knipte ze het gras in korte stukjes van +/- 3 cm en bracht het aan de kook. Koken maakte het gras alleen donkerder en zachter daarom deed ze het vervolgens 30 à 60 seconden in de blender. Dat leverde een smeuïge prut op waarbij de vezels met elkaar verkleefden. Ze vulde een brede bak met koud water (lauw of warm water kan ook prima), roerde de grasmassa erdoor en strooide er wat graszaad overheen (‘zodat het weer kon ontkiemen nadat het gecomposteerd zou worden waardoor je de waarde ook voelt wanneer het niet meer gedragen wordt’). Met een brede zeef in de schepte ze het grasmengsel uit de bak en liet het drogen. Ze had zeven gemaakt in de vorm van de benodigde patroondelen waardoor alle vellen rondom de mooie rafelige rand, zo eigen aan handgeschept papier, kregen. De patroondelen zijn op de naaimachine in elkaar gestikt met wateroplosbaar draad (gemaakt uit maïzena). In het jasje heeft ze het label: ‘Karpendonkse plas’ genaaid, om duidelijk te maken waar het materiaal vandaan komt. Kleding uit gras heeft zeker nadelen: het kriebelt, verkleurt en scheurt snel. Dat laatste komt omdat ze geen versteviging heeft toegevoegd. Het graspapier liet zich overigens gemakkelijk vouwen en strijken (geen stoomstrijken). Momenteel maakt ze lampenkappen uit graspapier vanwege de mooie, diffuse lichtdoorlating van het papiergras.
Julie Heij vertelt dat ‘The Grass Garment’ voorkomt uit de theorie ‘More-than-human design’, een vrij filosofische benadering van het ontwerpproces waarbij je je als ontwerper niet alleen met de mens bezighoudt maar ook met de toekomst van het product in relatie tot het algemeen welzijn van de planeet. Ze wilde een product ontwerpen met een te composteren einde. ‘Je rol als ontwerper is belangrijk. Je probeert de duurzaamheid in het product te verwerken. Ik wil vooral die andere, duurzamere manier van denken delen. Het is aan de consument hoe die ermee omgaat.’
3
Graspapier weven
‘Het eerste jaar van mijn tweejarige master zit er bijna op. Ik ben blij met mijn keus voor de Technische Universiteit Eindhoven; het is vooral project-based learning waarmee je vaardigheden ontwikkelt, met voldoende ruimte voor eigen interesses. Ik ga nu weven, met graspapier als schering en katoen of linnen als ketting. Ook wil ik de mogelijkheden om bladeren te verwerken verder onderzoeken. En, er staat inmiddels een emmer dennennaalden klaar.
Foto’s
1 Julie Heij, Gras samples, diverse grassoorten, 2023.
2 Julie Heij, Gras scheppen, gras van de Karpendonkse Plas in Eindhoven, 2023.
3 Grass Garment, Gras van de Karpendonkse Plas in Eindhoven, 2023.
Online
julieheij.nl
Dit artikel komt uit kM #130 Papier (p.36-37). Abonneer nu en ontvang 4x per jaar alles over kunst & materiaal.
