Herken een risico: gevaarlijke stoffen kunnen gezondheidsschade opleveren, omdat ze bijvoorbeeld giftig, corrosief, irriterend, brandgevaarlijk, kankerverwekkend, mutageen, bedwelmend, explosief of schadelijk voor de voortplanting zijn. Ook kunnen gevaarlijke stoffen overgevoeligheidsverschijnselen veroorzaken.

De effecten en de ernst daarvan zijn afhankelijk van de bewuste stof, van de mate (hoeveelheid) en duur van de blootstelling, van de eigenschappen van de persoon die is blootgesteld aan de stof en van de omstandigheden waarin de blootstelling optreedt. Gezondheidsklachten kunnen direct optreden, maar ook pas jaren na de blootstelling. Ook kunnen ze plotseling optreden nadat iemand jarenlang zonder klachten blootgesteld is aan de stof. Herken een risico tijdig, dat voorkomt een hoop problemen.

Maatregelen tijdens het werk

De werkgever dient de werknemers voor te lichten en te instrueren over de aard van de stoffen, hoe zij ermee moeten werken en welke veiligheidsmaatregelen noodzakelijk zijn. Dit dient geregeld herhaald te worden. Tijdens de werkzaamheden dient de werkgever adequaat toezicht te houden op de voorgeschreven werkwijzen. Het werk moet steeds zo ingericht zijn dat blootstellingsgrenswaarden niet overschreden worden. Om inzicht te krijgen in de mate van blootstelling moeten schattingen worden gemaakt of metingen worden uitgevoerd.

1. Bronmaatregelen: een werkgever moet eerst de oorzaak van het probleem wegnemen. Voorbeeld: de schadelijke stof vervangen door een veiliger alternatief.
2. Collectieve maatregelen: als bronmaatregelen niet mogelijk zijn, moet de werkgever collectieve maatregelen nemen om risico’s te verminderen. Voorbeeld: afscherming of een afzuiginstallatie plaatsen.
3. Individuele maatregelen: wanneer collectieve maatregelen niet kunnen of ook (nog) geen afdoende oplossing bieden, moet de werkgever individuele maatregelen nemen. Voorbeeld: het werk zo organiseren dat werknemers minder risico lopen (taakroulatie).
4. Persoonlijke beschermingsmiddelen: als de bovenste drie maatregelen geen effect hebben, moet de werkgever gratis persoonlijke beschermingsmiddelen verstrekken. Voorbeeld: adembescherming en handschoenen. Dit mag over het algemeen alleen als tijdelijke maatregel.

De maatregelen op de verschillende niveaus hebben nadrukkelijk een hiërarchische volgorde. De werkgever moet eerst de mogelijkheden op een hoger niveau onderzoeken voordat besloten wordt tot maatregelen op een lager niveau. Het is alleen toegestaan een niveau te verlagen als daar goede redenen voor zijn (technische, uitvoerende en economische redenen). Dit is het redelijkerwijs-principe. Die afweging geldt voor elk niveau opnieuw.

Bron: www.arboportaal.nl

Deze tekst werd eerder gepubliceerd bij het artikel ‘Komt een beeldend kunstenaar bij de dokter’ in kM nummer 87.